SUKCES KANCELARII W SĄDZIE UNII EUROPEJSKIEJ

Nasza kancelaria miała okazję reprezentować wnoszącego wniosek o unieważnienie wzoru wspólnotowego w postępowaniu przed EUIPO. Izba Odwoławcza rozpatrzyła wniosek naszego klienta na jego korzyść, stwierdzając nieważność wzoru wspólnotowego naszego przeciwnika. W wyniku złożonej przez naszego przeciwnika skargi do Sądu Unii Europejskiej, wydany został wyrok Sądu (druga izba) z dnia 18 maja 2022 r. w sprawie T-256/21, oddalający skargę w całości, a więc podtrzymujący decyzję Izby Odwoławczej EUIPO w mocy.

PRZEDMIOT SPRAWY O UNIEWAŻNIENIE WZORU WSPÓLNOTOWEGO

W sytuacji, gdy wzór wspólnotowy jest zarejestrowany i korzysta z formalnej ochrony, aby uniemożliwić uprawnionemu do tego prawa posługiwanie się tym jedynie pozornym prawem, które w rzeczywistości temu przedsiębiorcy nigdy nie powinno zostać udzielone, możliwe jest złożenie wniosku o unieważnienie wzoru wspólnotowego na podstawie art. 25 Rozporządzenia w sprawie wzorów wspólnotowych. W większości spraw z jakimi spotykamy się w naszej praktyce, właściwą podstawą unieważnienia będzie art. 25 ust 1 lit b rozporządzenia, czyli niespełnienie przesłanki nowości i indywidualnego charakteru wzoru.

Uznaje się, że wzór jest nowy jeśli identyczny wzór nie został udostępniony publicznie, przez podmioty trzecie lub samego uprawnionego, przed datą złożenia wniosku o rejestrację wzoru. Zatem jeśli osoba, która posiada prawo do wzoru wspólnotowego w postaci np. fotela biurowego produkowała i sprzedawała ten fotel już przed dokonaniem zgłoszenia go w EUIPO, to wzór nie spełnia przesłanki nowości. Należy jednak pamiętać, że od powyższego istnieją pewne wyjątki. W szczególności dopuszczalne jest ujawnienie wzoru przez zgłaszającego w terminie do 12 miesięcy poprzedzających zgłoszenie wniosku. Zatem jeśli przedsiębiorca zgłosił wniosek o rejestrację dnia 1.01.2022 r., a towar został wystawiony przez niego 1.01.2021 r., to przesłanka nowości nie została zniwelowana i wzór może skutecznie korzystać z ochrony.

Kwestia indywidualnego charakteru jest nieco bardziej problematyczna i wymaga od prawnika dokładnego zebrania materiału dowodowego, przygotowania do sprawy, a niekiedy nawet zasięgania opinii ekspertów z zakresu designu. Uznaje się bowiem, że wzór posiada indywidualny charakter, jeżeli całościowe wrażenie jakie wywołuje na poinformowanym użytkowniku, różni się od wrażenia jakie wywierana nim każdy wcześniejszy wzór. W przypadku wniosku o unieważnienie należy zatem wykazać, że na rynku obecne były wzory o wyglądzie przypominającym wzór, o którego unieważnienie wnosimy. Istotne jednak, że nie każdy poziom podobieństwa będzie wystarczający dla uznania, że wzór nie posiada indywidualnego charakteru. Chodzi o to, aby badany wzór jako całość, sprawiał wrażenie że nie jest niczym oryginalnym, a rozwiązania w nim zastosowane od dawna są obecne na rynku. Właściwym punktem odniesienia jest także zakres swobody twórczej twórcy wzoru – czyli ustalenie, czy twórca tego wzoru był ograniczony w modelowaniu formy, koloru, ornamentacji wzoru. Jeżeli twórca był w istocie ograniczony w działaniu, to nawet drobne różnice pomiędzy badanym i wcześniejszym wzorem wystarczą do stwierdzenia istnienia indywidualnego charakteru.

Poniżej zdjęcia przedstawiające widok wzoru unieważnionego (czarno-szary fotel) i wzór wcześniej dostępny na rynku (czarno-niebieski fotel).

STOPIEŃ SWOBODY TWÓRCY TWORZĄCEGO KRZESŁO DO GIER KOMPUTEROWYCH

W przypadku naszej sprawy, przedmiot badania sprowadzał się do kwestii indywidualnego charakteru krzesła (fotela) do gier komputerowych, tzw. fotela gamingowego. Skarżący argumentował, że fotel ten jest w istocie fotelem do gier wyścigowych, który ma swoją szczególną kubełkową budowę, co ogranicza zakres swobody twórcy. Powyższy argument nie znalazł poparcia Sądu, a kwestia istnienia szczególnej kategorii towarów, które należy wyodrębnić z pojęcia „krzeseł do gier komputerowych” w węższą kategorię, została uznana za niepopartą obiektywnymi powodami.

Sąd uznał, w ślad za Izbą Odwoławczą, że w przypadku foteli do gier komputerowych, swoboda twórcy nie jest istotnie ograniczona. Izba uznała bowiem, że swoboda twórcy przy opracowywaniu krzeseł do gier komputerowych jest ograniczona jedynie w zakresie, w jakim krzesła te powinny zawierać siedzisko, oparcie i podłokietniki. Jednakże w zakresie formy, kształtu i rozmiaru krzesła, konfiguracji jego elementów, materiałów, kolorów, ornamentów i wzorów swoboda twórcy nie jest ograniczona, więc należy uznać, że krzesła późniejsze powinny wyraźnie różnić się od krzeseł wcześniejszych, aby można było przyznać im spełnienie przesłanki indywidualnego charakteru. Konieczne jest bowiem zapewnienie braku „deja vu” u odbiorców zapoznających się z badanym wzorem.

DLA KOGO PRAWO DO WZORU?

Wzór przemysłowy lub wspólnotowy jest prawem własności przemysłowej, po które najczęściej sięgają przedsiębiorcy z branży biżuteryjnej, jubilerskiej, meblarskiej, zabawkarskiej i odzieżowej. Prawo to pozwala na uzyskanie bezwzględnego, trwającego 25 lat prawa, którego egzekucja może okazać się być łatwiejsza niż w przypadku prawa autorskiego. Nie każdy wytwór pracy, nawet wykonanej przez osobę o wykształceniu artystycznym, będzie przedmiotem prawa autorskiego i korzystał z ochrony. Dlatego właśnie czasem, w przypadku dużej konkurencji na rynku, warto jest zainwestować czas i środki w uzyskanie prawa do wzoru przemysłowego (lub wspólnotowego), aby zagwarantować sobie wyłączność określonego produktu i możliwość zakazywania innym jego produkcji i sprzedaży.