Niewolnicze naśladownictwo produktów

Naśladownictwo produktów konkurentów rynkowych jest dopuszczalne o ile nie stwarza potencjalnej możliwości wprowadzenia klientów w błąd co do tożsamości producenta lub produktu. Przesłanka ta jest kluczowa w zbadaniu, czy określone zachowanie konkurenta stanowi czyn nieuczciwej konkurencji, określony w art. 13 ust. 1 ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji. Przed tym zadaniem został postawiony Sąd Apelacyjny w Poznaniu w sprawie o sygn. I AGa 135/22. 

W omawianej sprawie powód, zajmujący się produkcją i sprzedażą zabawek dla dzieci, nawiązał współpracę z pozwanymi, zlecając im szycie materiałowych pokrowców na swoje produkty. Powód oferował do sprzedaży m.in. składane maty do zabawy dla dzieci. 

W czasie trwania wspomnianej współpracy pozwani uruchomili sklep internetowy, w którym pod inną marką zaczęli sprzedawać produkty dla dzieci. Był to asortyment bardzo zbliżony do tego, który oferuje powód, tym bardziej, że pozwani sprzedawali matę łudząco podobną do maty oferowanej przez powoda. 

Powód zorientował się, że pozwani prowadzą w stosunku do niego działalność konkurencyjną, kiedy okazało się, że do szytych na zlecenie powoda materiałowych pokrowców na produkty sprzedawane przez niego, pozwani wszywają metki z numerem telefonu do swojego sklepu internetowego. Podobna sytuacja miała także miejsce w odniesieniu do innego produktu oferowanego przez powoda, której projekt przesłał on pozwanym w celu wykonania materiałowych pokrowców tego produktu, tj. sofy dla dzieci. 

Sąd uznał oferowanie do sprzedaży przez pozwanych mat do zabawy za dopuszczalne ze względu na wielość produktów tego typu na rynku. W związku z tym, w uzasadnieniu wskazał na braku zakazu naśladownictwa w polskim systemie prawa. Podkreślił, że w sytuacji, gdy dane rozwiązanie nie jest objęte ochroną prawa wyłącznego, na którą powód nie powołał się w omawianej sprawie, stosuje się ogólną zasadę wolności kopiowania i naśladowania. Zabrania się jedynie naśladownictwa w kwalifikowanej postaci, kiedy kopiowanie zewnętrznej postaci produktu za pomocą technicznych środków reprodukcji stwarza potencjalną możliwość wprowadzenia klientów w błąd co do tożsamości producenta lub produktu. Nawet więc niewolnicze naśladownictwo, jeśli nie jest połączone z niebezpieczeństwem wprowadzenia w/w błąd, nie uzasadnia ochrony z art. 13 ust. 1 ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji, natomiast nie można całkowicie wykluczyć, że w sytuacjach uzasadnionych szczególnymi okolicznościami, gdy naganność zachowania naśladowcy jest oczywista dla zorientowanych uczestników obrotu gospodarczego, za bezprawne powinny zostać uznane takie akty naśladownictwa cudzego gotowego produktu, które wprawdzie nie wprowadzają w błąd klienta, lecz są sprzeczne z dobrymi obyczajami. W taki właśnie sposób zostało zakwalifikowane wyprodukowanie sof przez pozwanych na podstawie projektu przesłanego przez powoda. 

Należy zgodzić się z wyrokiem Sądu. Zakaz naśladownictwa niewprowadzającego w błąd drastycznie ograniczyłby rynek oparty na zasadzie konkurencyjności. Oferowanie przez różnych sprzedawców produktów o podobnych właściwościach, rozwija rynek oraz samą gospodarkę. Natomiast granica takiego zachowania wyraźnie zarysowuje się w sytuacji, gdy takie zachowanie stwarza potencjalną możliwość wprowadzenia klientów w błąd co do tożsamości producenta lub produktu.