WZÓR PRZEMYSŁOWY PRZEDSIĘBIORCY Z BRANŻY ODZIEŻOWEJ

Każda branża, w której działają przedsiębiorcy, ma w praktyce różne możliwości ochrony praw własności intelektualnej – tj. m.in. wzorów na produktach, ich kształtu, składu produktów, logo którymi produkty są oznaczane. Jedną z takich branż, w której konieczna jest znajomość praktyki sądowej i urzędniczej, jest branża odzieżowa.

SPECYFIKA BRANŻY ODZIEŻOWEJ A WŁASNOŚĆ INTELEKTUALNA

W branży odzieżowej ochronie może podlegać zarówno sam kształt i sposób wykroju ubrania, jak i wzór materiału, grafika nadrukowana na ubranie, logo naszyte na metkę, a w reszcie nawet wygląd opakowań, w których towar ten jest sprzedawany, czy sposób ekspozycji sklepu. To wszystko może podlegać ochronie zarówno na podstawie prawa autorskiego, prawa do znaku towarowego, wzoru przemysłowego, czy po prostu zasad uczciwej konkurencji.

Z drugiej strony jednak, nie zawsze fakt wykonania projektu nadruku na odzież przez profesjonalnego grafika, będzie automatycznie świadczył o tym, że ubranie jest chronione prawem autorskim. Z uwagi na wielość wzorów i grafik powszechnie wykorzystywanych w tej branży i powtarzalność motywów, niekiedy trudno będzie doszukać się przesłanki twórczości. Niekoniecznie zatem warto polegać na prawie autorskim. Dobrym rozwiązaniem może okazać się uzyskanie prawa do wzoru przemysłowego.

WZÓR PRZEMYSŁOWY DLA BRANŻY ODZIEŻOWEJ

Wzór przemysłowy to nowa i posiadająca indywidualny charakter postać wytworu lub jego części, nadana mu w szczególności poprzez cechy linii, konturów, kształt, kolorystykę, fakturę, materiał wytworu lub ornamentację. Definicja ta pozwala objąć ochroną wiele wytworów, które nie kwalifikują się jako utwór na gruncie prawa autorskiego, a mają pewne cechy wyróżniające je spośród innych wytworów tego rodzaju. Prawo do wzoru przyznaje wyłączność na używanie określonego wzoru towaru nawet do 25 lat.

Należy jednak pamiętać, że uzyskując prawo do wzoru przemysłowego, uzyskuje się wyłączność na używanie tego konkretnego wzoru, jak i wzorów innych które nie różnią się od niego na tyle, aby wywołać na odbiorcach odmienne wrażenie. Zatem, wszystko sprowadza się do tego, jakie różnice zachodzą pomiędzy dwoma wzorami, jakie możliwości twórcze miała osoba opracowująca ten wzór oraz czy odbiorcy różnice te dostrzegą.

OCHRONA WZORU PRZEMYSŁOWEGO SKARPETEK

Przykładem wzoru przemysłowego, który był przedmiotem jednego z ostatnich sporów sądowych, był wzór przemysłowy skarpetek. Obie strony sporu miały w swojej ofercie skarpetki z wzorzystymi grafikami, przy czym skarpety te były często skarpetami „nie do pary”, gdy w parze skarpet każda z nich miała inny wzór.

Z omawianego wyroku w sprawie rozpatrywanej przez Sąd Okręgowy w Gdańsku w dniu 27.03.2023 r., sygn. akt XVII GW 75/22, wynika kilka wskazówek dla przedsiębiorców myślących o zarejestrowaniu wzoru odzieży:

• Wzór należy rejestrować tak, jak będzie on sprzedawany klientom, przykładowo skarpetki sprzedaje się w parach, nieprawidłowym jest zatem zarejestrowanie wzoru tylko jednej skarpetki;
• Swoboda twórcza w branży odzieżowej jest szeroka, zatem nawet niewielkie różnice pomiędzy wzorami mogą wystarczyć dla wytworzenia odmiennego ogólnego wrażenia na odbiorcy, przykładowo różne kolory na skarpetkach, różne linie;
• Klienci zaznajamiając się ze wzorem będą pomijać te jego elementy, które są typowe i wspólne dla produktów tego rodzaju.

ILE KOSZTUJE WZÓR PRZEMYSŁOWY

Uzyskanie prawa do wzoru przemysłowego w Polsce kosztuje 300 złotych, a w Unii Europejskiej 350 euro. Po uzyskaniu prawa konieczne jest dokonywanie okresowych opłat za przedłużenie prawa. W Polsce opłaty za przedłużenie prawa wnosi się co 5 lat i wynoszą 150 zł za 1 okres ochrony (lata 1-5), 250 zł za drugi (lata 6-10), 500 za trzeci (lata 11-15), 1000 zł za czwarty (lata 16-20) i 2000 zł za piąty (lata 21-25) okres ochrony. W UE opłaty za przedłużenie ochrony wzoru wynoszą z kolei od 90 euro do 180 euro.